دریاچه ارومیه هم اکنون در وضعیت زیست محیطی نامطلوبی قرار گرفته است و نیاز به همت و همراهی همه مسؤولان برای رهایی از خشک شدن دارد اما نزول جایگاه ستاد احیای دریاچه ارومیه و سپرده شدن آن به دست مسؤولان محلی نشان عدم توجه به این مشکل زیست محیطی است.
تصاویر ماهواره‌ای اخیر از وضعیت نامناسب دریاچه ارومیه حکایت می‌کند و روزی که دریاچه به طور کامل خشک شود، طوفان‌های نمکی چشم‌های بسته ما را به سوی واقعیت‌ها باز خواهد کرد و شاید ما نیز به سرنوشت این دریاچه دچار شویم.
آخرین تصاویر ماهواره‌ای از دریاچه ارومیه نشان می‌دهد که در فاصله یکسال اخیر از سطح ۸۷۸ کیلومتر مربعی آب دریاچه ارومیه، حدود ۸۰ درصد خشک شده و حالا فقط ۱۷۰ کیلومتر مربع و معادل ۴ درصد از سطح آب دریاچه به جا مانده که مساوی با مرگ قطعی ششمین دریاچه آب شور جهان است.
این تصاویر که موید مرگ دریاچه ارومیه است درحالی منتشر شده که شهریورماه امسال سخنگوی صنعت آب مدعی شده بود: «دریاچه ارومیه خشک نشده و شایعاتی که در خصوص خشک شدن کامل دریاچه ارومیه منتشر شده، صحت ندارد و هم‌اکنون حجم این دریاچه به یک میلیارد و ۳۶۰ میلیون مترمکعب رسیده در حالی که در سال ۱۳۹۴ این عدد یک میلیارد مترمکعب بوده و ارتفاع آب حدود ۹سانتی‌متر بیشتر از سال ۱۳۹۴ و وضعیت دریاچه ارومیه از سال ۱۳۹۴ بهتر است چنان‌که در مهرماه سال ۱۳۹۴ تراز دریاچه ارومیه ۱۲۷۰.۰۴ بود، اما اکنون این عدد به ۱۲۷۰.۱۸ رسیده که این نشان‌دهنده افزایش تراز دریاچه ارومیه است. مساحت دریاچه ارومیه هزار کیلومتر است در حالی که این عدد در سال ۱۳۹۴ حدود ۷۰۰ کیلومتر بوده است.» ولی شواهد چیز دیگری می‌گوید و متأسفانه باید گفت که مرگ دریاچه ارومیه خیلی نزدیک و حتمی شده است.
طبق تقسیمات کشوری ایران، دریاچه ارومیه میان دو استان آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی قرار گرفته است ولی باتوجه به خشک شدن مساحت زیادی از دریاچه دیگر نمی‌توان با قاطعیت مساحت این دریاچه را در دو استان فوق بیان کرد.
استاندار آذربایجان‌غربی جواب قانع کننده‌ای برای دریاچه ارومیه ارائه نکرد
نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر گفت: وقتی ما از وضعیت دریاچه ارومیه احساس خطر کردیم از استاندار آذربایجان غربی دعوت به عمل آوردیم تا در این خصوص توضیحات خود را ارائه دهد اما متأسفانه او جواب قانع کننده‌ای برای ما ارائه نکرد.
احمد علیرضا بیگی بیان کرد: جایگاه ستاد احیای دریاچه ارومیه تنزل یافته است و محول کردن دریاچه مذکور به استانداری آذربایجان غربی نشان دهنده اهمیت نداشتن موضوع برای مسئولان است.
وی با بیان اینکه متأسفانه رسیدگی به وضعیت دریاچه ارومیه جزو اولویت‌ها نیست، افزود: از وضعیت این دریاچه تنها به عنوان یک مشکل زیست محیطی یاد می‌شود.
نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر ادامه داد: سپردن مسؤولیت ستاد احیای دریاچه ارومیه به استاندار آذربایجان غربی باعث شد که ما نتوانیم در جلسات مربوط به دریاچه ارومیه از وزرا برای پاسخ دهی به سؤالات دعوت کنیم و شرکت کننده‌های جلسات تنها مدیرکل‌ها هستند.
علیرضا بیگی ابراز کرد: متأسفانه مسؤولان اهتمام لازم برای برطرف کردن فاجعه در حال وقوع را ندارند و مسؤول ستاد باید برای مسئولیت‌هایی که به وی محول شده پاسخ‌گو باشد.
از واقعیت فرار می‌کنیم
یک فعال محیط زیست نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر متذکر شد: نگرش بنده به دریاچه ارومیه به این صورت است که یکی از عزیزانم با بیماری سرطان گلاویز شده و می‌دانم که می‌میرد اما از حقیقت فرار می‌کنم.
احمد بایبوردی ادامه داد: من ۶ ماه قبل مطلبی در خصوص خشکی کامل دریاچه ارومیه نوشتم و یادآور شدم که به جای نجات جان این بیمار سرطانی نباید به دنبال ارثیه او باشیم. ما بیشتر از نجات جان دریاچه از مرگ آن، به دنبال استحصال و بهره برداری هستیم.
وی ابراز کرد: این برای من سؤال است، اعتبارات ستاد احیای دریاچه ارومیه به کجا رفت؟ این درست نبود که فردی در دانشگاه نشسته بود و برای دریاچه نسخه می‌پیچید و اعتبار می‌گرفت.
وی گفت: بستری که محکم باشد در مقابل فرسایش مقاومت می‌کند اما متأسفانه کمپرسی برداشت نمک وقتی روی نمک می‌رود، به ایجاد طوفان‌های نمکی دامن می‌زند. این روزها نمک‌های دریاچه را بار می‌کنند و می‌برند و این امر بیماری سرطان را در استان افزایش می‌دهد.
خواستار احیای دریاچه ارومیه هستیم
رئیس اتاق اصناف کشاورزی آذربایجان شرقی احیای دریاچه ارومیه را از مهم‌ترین مطالبات این اتاق عنوان کرد و در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: احیای دریاچه ارومیه از حالت مرگ به حالت زنده را از دولت خواهانیم چرا که وضعیت نامطلوب دریاچه ارومیه بدترین شرایط ممکن را برای کشاورزی، تولید، اقتصاد و حتی زندگی مردم منطقه ایجاد کرده است.
هادی فرجی آزاد ادامه داد: تصفیه آب فاضلاب شهرستان‌های تبریز، ارومیه و دیگر شهرستان‌های حاشیه دریاچه ارومیه که در مراحل پایانی است، اصلاح الگوی مصرف آب در بخش کشاورزی و جلوگیری از حفر چاه‌های غیر مجاز از عواملی هستند که به احیای دریاچه ارومیه کمک می‌کنند.
درخواست انتقال آب از دریای خزر و رودخانه وان به دریاچه ارومیه
یکی از نمایندگان مردم ارومیه در مجلس، از مکاتبه بیش از ۵۰ نفر از نمایندگان با رئیس‌جمهور و دفتر رهبر معظم انقلاب برای انتقال آب از دریای خزر و رودخانه وان ترکیه به دریاچه ارومیه خبر داد.
سید سلمان ذاکر، در خصوص ادامه پیگیری‌هایی که برای احیای دائمی دریاچه ارومیه داشته است، گفت: به تازگی هم به صورت حضوری با رئیس‌جمهور در این رابطه گفت‌وگو شد، همچنین مکاتبه‌ای به همراه بیش از ۵۰ نفر از نمایندگان با رئیس‌جمهور و دفتر مقام معظم رهبری، انجام و درخواست شد که نسبت به انتقال آب از دریای خزر و رودخانه وان ترکیه به دریاچه ارومیه اقدام شود.
نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: این اقدام کارشناسی و راهبردی در درازمدت تأثیرگذار است، اما سایر راه‌هایی که پس از ۱۵ سال برای انتقال آب به دریاچه ارومیه انجام دادیم انتقال آب از رودخانه زاب است که تونلی به طول ۳۶ کیلومتر برای آن ایجاد شده و آبگیری شده است.
این نماینده مردم در مجلس یازدهم، یادآور شد: این تونل قریب ۶۰۰ میلیون متر مکعب تا یک میلیارد متر مکعب ظرفیت برای ذخیره آب دارد و از این طریق در سال‌های آینده می‌توانیم شاهد وضعیت مثبت این دریاچه باشیم.
عضو مجمع آذربایجان غربی در مجلس شورای اسلامی، تاکید کرد: البته بنده تذکری هم به وزیر نیرو درباره ضرورت ایجاد ابرهای مصنوعی توسط کارشناسان و نخبگان سازمان انرژی اتمی دادم که با بهره‌مندی از رطوبت بالا و دما در این منطقه اقدام به ساخت ابر روی دریاچه ارومیه کنند که قطعاً تا حدودی می‌تواند نیاز این دریاچه به آب را رفع کند.
بنظر می‌رسد با توجه به مطالب فوق اراده جدی در مسؤولان مربوطه برای نجات عروس نگون بخت شمال غرب کشور دیده نمی‌شود و برای پاک کردن صورت مسئله به فکر بهره برداری به روش‌های دیگر از این دریاچه هستند، حال آنکه اگر دریاچه احیا شود، صنعت گردشگری منطقه رونق گذشته خود را باز خواهد یافت و مناسب‌ترین بهره برداری از این دریاچه را مشاهده خواهیم کرد.
گزارش: خبرگزاری مهر - زهرا ناصران