کد خبر : 797 تاریخ : ۱۴۰۲/۴/۱۶ - 22:56
ماجرای عجیب لغو رونمایی یک کتاب باستان‌شناسی در بستک آقای استاندار از فرماندار «بستک» بپرسید چرا جلسۀ رونمایی کتاب را لغو کرده است؟! در پی اختلاف نظر مسئولان اداره کل میراث فرهنگی استان هرمزگان با علی اسدی باستان‌شناس مراسم رونمایی از کتاب «بررسی باستان‌شناختی شهرستان بستک هرمزگان» نوشته دکتر احمد علی اسدی روز ۱۴ تیرماه ۱۴۰۲ لغو شد.

به گزارش پایگاه خبری استان‌سازان؛ به نقل از میراث‌باشی؛ دکتر علی اسدی باستان‌شناس ۱۸ سال سابقه پژوهش در شهرستان بستک استان هرمزگان را دارد و پس از سه سال کار مداوم کتاب «بررسی باستان شناختی شهرستان بستک» را به صورت پرینتی و با قطع رحلی و با مجوز قانونی اداره فرهنگ و ارشاد و با حدود ۵۰۰ صفحه چاپ رنگی کرده است.

از انتشار کتاب مذکور در حدود ۱۰ ماه می‌گذرد اما مراسم رونمایی کتاب به دلایل متعدد به روز چهارشنبه موکول شده است.
بنر رونمایی کتاب هم از چند روز پیش در سطح استان و شهر منتشر شده و سه سخنران از استان‌ها و شهرهای دیگر دعوت شده‌اند، اما به ناگاه پس از ورود مدعوین به شهر بستک (در دمای ۵۰ درجه) و در حالی که تمامی روال‌های قانونی از سوی اداره ارشاد شهرستان بستک به انجام رسیده و همه مهمانان در شرف آماده‌شدن برای شروع مراسم رونمایی بودند، به یک باره نامه‌ای از اداره کل میراث فرهنگی استان هرمزگان به فرمانداری بستک ارسال و درخواست لغو رونمایی می‌شود.

طبق آنچه بستک آنلاین به نقل از محمد محمدی‌زاده رئیس اداره فرهنگ و ارشاد بستک نوشته، او توضیح داده است: «با توجه به مکاتبه میراث فرهنگی هرمزگان مبنی بر قرارداد بررسی کاوش در سال ۸۴ با اسدی -باستان‌شناس- امتیاز مالکیت معنوی و حق چاپ و نشر اثر با آن اداره کل بوده و در نتیجه با تصمیم مسئولان رونمایی کتاب لغو شده است.»

گفته می‌شود از دیگر دلایل مطرح شده برای لغو رونمایی، نقاط GPS درج شده در معرفی موقعیت هر محوطه است که گفته شده می‌تواند سبب شناسایی آنها به وسیله کاوشگران غیر مجاز شده و از این رو امنیت آثار به خطر می‌افتد.

از سویی اسدی باستان‌شناس درگفت‌وگو با میراث‌باشی مدعی است: اصولاً درج نشان مختصات جعرافیایی به صورتی utm یا یک اشکال دیگر، بخشی جدانشدنی از پژوهش‌های باستان‌شناسی به ویژه در بررسی‌های میدانی و بخشی از مستندات مهمی است که پژوهشگر باستان شناس ناچار به ذکر آن است تا مستند بودن و درستی محل محوطه اعلام شده توسط خود را ثابت کند و همچنین قابل آزمایش بودن و بازیابی و استفاده از آثار شناسایی شده برای دیگر پژوهشگران را تسهیل کند.

اومی‌افزاید: از سوی دیگر بیش از ۹۰ درصد آثار باستان‌شناختی که در بررسی‌ها شناسایی می‌شود با کمک مردم محلی است و عموم مردم پیش از باستان‌شناسان از وجود آن مکان‌ها آگاهی دارند، آن‌ها نیازی به کتاب‌های علمی بررسی باستان شناسان ندارند تا موقعیت آثار را شناسایی کنند.

این باستان‌شناس همچنین مدعی است نه تنها در هیچ کدام از قراردادهای انجام پژوهش‌های باستان‌شناختی، بندی مبنی بر تعلق حقوق معنوی و انتشار پژوهش‌ها برای ادارات کل میراث فرهنگی تعریف و ذکر نشده است بلکه برعکس تنها پژوهشگر انجام دهنده پژوهش ـ چه پروژه‌های بررسی و چه کاوش ـ حق انتشار کار پژوهشی خود را دارد و به جز این هیچ فرد و نهاد و اداره و سازمانی، اجازه انتشار پژوهش‌های مذکور را ندارد.

او ادامه می‌دهد: بنده در زمان بروز مشکل با آقای دکتر ده پهلوان رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی، خانم دکتر خسروی رئیس پژوهشکده باستان شناسی و آقای دکتر مرتضایی معاون پژوهشکده میراث فرهنگی صحبت کردم و در نهایت آقای دکتر مرتضایی با صراحت اعلام کردند که هیچ بندی مبنی بر ذکر حقوق انتشار پژوهش‌های میدانی باستان شناسی اعم از بررسی و کاوش برای ادارات کل میراث وجود ندارد.

او یادآور می‌شود: حتی در چندین سال اخیر پژوهشکده باستان شناسی اخذ مجوز برای انجام پژوهش جدید را به چاپ مقالات و کتاب از کارهای پیشین منوط کرده است تا دیگر پژوهشگران و عموم مردم از نتایج پژوهش‌های باستانی آگاه و در فهم اهمیت و در نهایت حفظ آنها بکوشند.

صرف‌نظر از این اختلاف‌نظرها آنچه مشهود است رفتار اداره کل میراث فرهنگی استان هرمزگان است چرا که ۱۰ ماه از انتشار این کتاب گذشته و اقدامی انجام نداده اما درست روز رونمایی به مشکلات کتاب پی برده و نامه‌نگاری کرده است؟

چرا اجازه داده تا مهمانان از گوشه وکنار با هزینه‌های گزاف خود را به بستک برسانند و برای مراسم آماده شوند، سپس تصمیم به لغو مراسم گرفته است؟

از سویی کیست که وقتی پای صحبت‌های هر دو طرف بنشیند متوجه نشود که این صرفاً اختلافی بین اداره کل میراث فرهنگی هرمزگان با یک باستان‌شناس است که می‌شد کدخدامنشی رفع و رجوعش کرد؟ آیا لازم بود جور این اختلاف را مردم و مدعوین در گرمای ۵۰ درجه با لغو یک مراسم فرهنگی بکشند؟

آیا اینقدر حال محوطه‌ها و بناها و بافت‌ها و موزه‌ها و مناطق گردشگری استان هرمزگان خوب است که اداره کل برای رونمایی یک کتاب باستان‌شناسی وقت بگذارد و چنان نامه‌نگاری کند که مسئولان یک شهرستان تصمیم به لغو برنامه رونمایی بگیرند؟! ایا اداره کل برای آثار تاریخی، محوطه‌های گردشگری و صنایع دستی هم چنین سطحی از حساسیت را دارد و این‌گونه نامه‌نگاری می‌کند؟! از ماست که برماست!