هم افزایی و تلاشهای چندین ساله مسئولان و فعالان گردشگری یزد به ویژه پس از ثبت جهانی بافت تاریخی این شهر توسط یونسکو، در کنار مشترکات فرهنگی و گردشگری یزد با شهرهای اصفهان و شیراز باعث شد تا این شهر تاریخی به عنوان یکی از اضلاع مثلث گردشگری ایران شناخته شود ولی آمار مسافران نوروزی امسال یزد در مقایسه با دیگر شهرها، زنگ هشدار حذف یزد از این مثلث گردشگری و جایگزینی دیگر رقبای یزد را به صدا درآورده است.
هر چند شهرهای شمالی و جنوبی و جاهای زیارتی ایران همواره مسافرپذیر بودهاند ولی وقتی صحبت از دیدنیهای تاریخی کشورمان میشود، قطعا اسم سه شهر شیراز، یزد و اصفهان مطرح است چرا که این سه شهر علاوه بر برخورداری از بافت تاریخی قابل توجه برای گردشگران، دارای مشترکات فرهنگی و ساختار شهری نیز هستند.
از طرفی این شهرها به لحاظ دسترسی نیز به دلیل همسایگی، سه رأس یک مثلث را تشکیل دادهاند و گردشگران و مسافران به راحتی میتوانند در مرکز ایران از یکی از این شهرها به دو شهر دیگر سفر کنند لذا همواره این شهر جزو مقاصد گردشگری کشورمان به شمار میآیند.
با این حال، تصمیمات نامناسب متولیان این حوزه در استان یزد در نوروز امسال آمار مسافران و گردشگران نوروزی این شهر جهانی در مقایسه با دو شهر دیگر این مثلث گردشگری و حتی مدعیان رقابت با یزد برای قرار گرقتن در این مثلث، نامطلوب بوده و شاخصهای مختلف اعم از اسکان مسافران نوروزی و بازدید از اماکن تاریخی و حتی مشاهدات عینی نیز موید این مطلب است.
سید امیر ناصر طباطبایی رئیس جامعه هتلداران یزد و از فعالان گردشگری ایران نیز به رقابت استانهای همجوار با یزد برای جلب مسافران نوروزی اشاره میکند و در این باره به خبرنگار ایسنا میگوید: برخی استانها تلاش دارند در رقابت با استان یزد از طریق ورود به موضوع گردشگری در خلاء درگیری مسئولان یزد با مسائل داخلی خود، گردشگران و مسافران نوروزی را به سمت خود جلب کنند و جایگاه گذشته خود را در حوزه گردشگری کسب کنند کما این که آمارهای این استانها نیز بیانگر رشد مسافران نوروزی آنهاست.
وی به ضعف تبلیغاتی استان در حوزه گردشگری نوروز نیز اشاره و اظهار میکند: پارسال یزد توجه بیشتری به حوزه تبلیغات رسانهای در این حوزه داشت ولی امسال علی رغم هشدارهای متعدد به مسئولان استان به این موضوع بی توجهی شد و نتیجه این بی توجهی را امروز شاهدیم.
متأسفانه امسال نیز رویدادهای گردشگری بسیار کمتری را در بافت تاریخی شهر یزد و دیگر شهرها و روستاهای استان نیز شاهد بودیم که قطعاً بی تأثیر در جلب مناسب مسافران نوروزی نبوده و با گلایه برخی فعالان گردشگری استان نیز همراه بوده است.
هر چند اداره کل میراث فرهنگی استان یزد از رشد حدود ۴۰ درصدی بازدیدهای مسافران و گردشگران نوروزی امسال از بناهای شاخص و اماکن تاریخی یزد خبر میدهد ولی طبق اطلاعات منتشر شده از سامانه بلیت فروشی برخط وزارت گردشگری، زندان اسکندر رتبه ۲۲ کشور، خانه لاریها رتبه ۲۶ کشور، باغ پهلوان پور مهریز رتبه ۵۱ کشور و نارین قلعه میبد رتبه ۶۳ کشور را کسب کردهاند که بعضاً از رتبه برخی بناهای تاریخی شهرهای غیرمدعی در گردشگری ایران نیز پایین تر است.
در نوروز سال گذشته، بناهای بافت تاریخی یزد اعم از مسجد جامع کبیر، مدرسه ضیاییه (زندان اسکندر)، خانه لاریها، موزه آب و مجموعه امیر چقماق در کنار باغ جهانی دولت آباد از آثار و اماکن پربازدید مسافران بودند.
البته مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان در آستانه نوروز به طور رسمی از مردم یزد خواسته بود تا در این ایام به بافت تاریخی مراجعه نکند تا خدماتدهی به مسافران نوروزی بهتر انجام گیرد ولی مشخص نیست میراث فرهنگی چنین خدماتی را در کدام یک از ایام دیگر سال برای مردم استان منظور کرده یا خواهد کرد تا خود یزدیها نیز بتوانند از آنها بهره مند شوند.
در همین رابطه سؤال بسیاری از مردم یزد از متولیان میراث فرهنگی این است که چرا یزدیها باید از شرایط ویژه بافت تاریخی خود که به دلیل فرارسیدن نوروز و سال جدید و تنها در همین بازه زمانی اتفاق میافتد، بیبهره باشند. آنها معتقدند همانگونه که در طول سال بسیاری از زشتیها و تخریبهای بافت تاریخی، زبالههای سرگردان، تاریکی معابر و کوچه پسکوچههای بافت تاریخی را شاهد هستند، در ایام نوروز حق دارند از زیباییهای آن استفاده کنند.
البته این به همین جا نیز خلاصه نشده به طوری که در همین ایام از مغازهداران و اصناف بافت تاریخی و خیابان مسجد جامع خواسته شده که تنها تا ساعت ۱۰ شب فعالیت داشته باشند.
چنین تصمیمی در حالی اخذ شده که عمده بازدیدهای مسافران نوروزی و مردم به ویژه در ماه مبارک رمضان از ساعات افطار تا ساعاتی پس از نیمه شب انجام میشود و از طرفی جدا از فعالیت واحدهای غیرمرتبط با شئونات ماه مبارک رمضان، چرا باید رستورانها و کافی شاپهایی که مجوز فعالیت رسمی در این بخش از شهر را دارند، تنها در بازه محدود از اذان مغرب تا ساعت ۱۰ شب پذیرای مسافران باشند و به آنها حتی تا وقت سحر خدمات ارائه کنند.
احتمالاً متولیان این حوزه بر این باور هستند مسافران و بازدیدکنندگان بافت تاریخی از ساعت ۱۰ شب به بعد نیاز به خرید یا مواد غذایی ندارند و بگذریم از نبود یا کمبود سرویسهای بهداشتی در طول مسیرهای پیادهروی در بافت تاریخی شهر میراث جهانی یزد ...
با تمام این اوصاف محمد جواد ابوالحسینی معاون عمرانی استاندار و جانشین رئیس ستاد اجرایی خدمات سفر استان یزد در گفت.گو با ایسنا رشد ۵ درصدی مجموع آمار اسکان مسافرین نوروزی امسال از ۲۴ اسفند تا پایان روز یازدهم فروردین ماه ۱۴۰۳ را یادآور شده و میگوید: مجموع آمار اسکان مسافران نوروزی در این بازه زمانی تعداد ۴۱۵ هزار و ۶۱۷ نفر بوده است.
وی تصریح میکند: مجموع آمار اسکان در واحدهای اقامتی رسمی تعداد ۶۹ هزار و ۱۰۱ نفر، مجموع آمار اسکان در مدارس تعداد ۱۲۲ هزار و ۵۲۱ نفر و مجموع آمار اسکان مسافران در پارکها و بوستانهای شهرداری نیز تعداد ۹۲ هزار و ۵۳۰ نفر تا شب گذشته بوده است.
ابوالحسینی با بیان این که مجموع آمار اسکان در مراکز دارای مجوز تعداد ۹۲ هزار و ۳۵۰ نفر بوده است، عنوان میکند: مجموع آمار اسکان مسافران نوروزی در مراکز دارای مجوز، مهمانسراهای ادارات و سالنهای ورزشی و خوابگاههای دانشجویی تعداد ۳۹ هزار و ۱۱۵ نفر بوده است.
وی همین میزان رشد یعنی افزایش ۵ درصدی را برای مجموع ترددهای ورودی به استان یزد از تاریخ ۲۴ اسفند ۱۴۰۲ لغایت پایان روز یازدهم فروردین امسال ذکر و اعلام میکند: در این مدت تعداد ۷۸۱ هزار و ۹۸۸ دستگاه خودرو وارد استان شده است.
به گفته این مسئول، مجموع آمار ترددهای خروجی نیز در همین بازه زمانی تعداد ۷۸۳ هزار و ۸۵۱ دستگاه بوده که نشان از افرایش خروجی سه درصدی دارد.
وی اضافه میکند: مجموع مسافران ورودی به استان از طریق قطار از تاریخ ۲۴ اسفند ۱۴۰۲ تا پایان روز یازدهم فروردین ۱۴۰۳ تعداد ۱۶ هزار و ۳۰ نفر و مجموع مسافرین خارج شده در این مدت نیز ۱۵ هزار و ۲۱۰ نفر بوده است.
معاون استاندار تعداد مسافرانی که از طریق هواپیما طی ابن بازه رمانی وارد استان شدهاند را نیز تعداد ۱۱ هزار و ۱۸۸ نفر و مجموع مسافران خارج شده از طریق پرواز در این مدت را ۱۲ هزار و ۱۵۷ نفر بیان میکند.
ابوالحسینی مجموع آمار بازدید از بناهای شاخص استان از ۲۴ اسفند ۱۴۰۲ تا پایان روز یازده فروردین را تعداد ۳۵۸ هزار و ۹ نفر نفر میخواند و این آمار را در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته همراه با افزایش ۴۰ درصدی ذکر میکند.
با تمام این تفاسیر به نظر عزم جدیتری از سوی مسئولان استان به ویژه متولیان حوزه گردشگری نیاز است تا یزد به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای مجمع گفتوگوی آسیا(ACD) که در ماههای آینده نیز میزبان وزرای گردشگری ۳۵ کشور آسیایی خواهد بود، در حوزه گردشگری داخلی و خارجی با اقتدارتر عمل کند.